Öğrencilerin Bilgi Okuryazarlığı Becerilerinin Değerlendirilmesi: Çankırı Karatekin Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Örneği
DOI:
https://doi.org/10.15612/BD.2021.560Anahtar Kelimeler:
Bilgi okuryazarlığı becerileri, performans görevi, Çankırı Karatekin Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı BölümüÖzet
Bu çalışmanın temel amacı Çankırı Karatekin Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı (TDE) bölümünde öğrenim gören 1.sınıf öğrencilerinin bilgi okuryazarlığı becerilerini ve farkındalıklarını ölçmektir. Bu kapsamda yürütülen çalışmanın örneklemini, belirtilen bölümde eğitim gören 79 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmadan önce öğrencilerin ön bilgilerini kontrol etmek amacı ile bilgi okuryazarlığı ölçeği ön testi uygulanmış, grupların ön bilgilerinin eş değer olduğu saptanmıştır. Deneysel desen yönteminin uygulandığı bu çalışmada kontrol grubuna geleneksel yöntemle ders anlatımı yapılırken, deney grubuna bilgi okuryazarlığı ile bütünleştirilmiş ders anlatımı uygulanmış ve kontrol ile deney gruplarının ön ve son testlerden aldığı sonuçlar karşılaştırılmıştır. Ayrıca çalışma kapsamı içinde hem kontrol hem de deney gruplarına 120 dakikalık ders anlatımı yapıldıktan sonra araştırma performans görevi verilmiştir. Öğrencilerin hazırladığı araştırma performans görevleri bilgi okuryazarlığı temellerine göre araştırmacılar tarafından hazırlanan rubrik baz alınarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda bilgi okuryazarlığı eğitiminin deney grubunda performans görevi temelinde beklenilen yeterliliği geliştiremediği ancak deney grubunun ön test ve son test puanları arasında istatistiksel olarak pozitif yönde anlamlı bir değişim gösterdiği ve dolayısıyla öğrencilerin bilgi okuryazarlığı konusundaki farkındalıklarının arttığı saptanmıştır. Bununla birlikte kontrol grubu öğrencileri performans görevi temelinde deney grubu öğrencilerinden daha yüksek puanlar almasına rağmen ön test puanları ile verilen eğitim sonrasında yapılan son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda 120 dakikalık bilgi okuryazarlığı ile bütünleştirilmiş eğitimin, öğrencilerin bu konudaki farkındalıklarını artırdığı ancak bilgi okuryazarlığı becerilerinin geliştirilmesinde yetersiz kaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Bilgi okuryazarlığı ile bütünleştirilmiş ders eğitiminin daha geniş bir zamana yayılarak; uygulama, ödevler ve farklı yöntemler ile desteklenmesi önerilmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Adıgüzel, A. (2011). Bilgi okuryazarlığı ölçeğinin geliştirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (17), 15-28. https://dergipark.org.tr/tr/pub/zgefd/issue/47948/606648
Ajiboye, O. O. ve Tiamiyu, M. A. (2018). Effectiveness assessment of an information literacy course at the University of Ilorin, Nigeria. Journal of Information Science, Systems and Technology, 2(1), 19-33. http://arcis.ui.edu.ng/jisst/upload/JISST-2[1]-AJIBOYE%20&%20%20%20TIAMIYU FINAL-FORMATTED-Effectiveness%20Assessment%20of%20an%20Information%20%20Literacy%20%20Course%20at%20the%20University%20of%20Ilorin,%20Nigeria.pdf
American Association of School Librarians/Association for Educational Communications and Technology. (1998). Information literacy standarts for student learning: Standarts and Indicators. https://www.ala.org/ala/aasl/aaslproftools/informationpower/InformationLiteracyStandards_final.pdf
American College and Research Libraries. (2000). Information literacy competency standarts for higher education. http://www.ala.org/acrl/standards/informationliteracycompetency
American College and Research Libraries. (2016). Framework for information literacy for higher education. http://www.ala.org/acrl/files/issues/infolit/framework.pdf
American Library Association. (1989). Presidential committee on information literacy: Final report. http://www.ala.org/acrl/publications/whitepapers/presidential
Brettle, A. ve Raynor, M. (2013). Developing information literacy skills in pre-registration nurses: an experimental study of teaching methods. Nurse Education Today, 33(2), 103-109. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2011.12.003
Bruce, C. S. (1994). Information literacy blueprint. https://www.academia.edu/2463291/Information_literacy_blueprint
Burchinal, L. G. (1976). The communications revolution: America’s third century challenge. https://personalpages.manchester.ac.uk/staff/drew.whitworth/burchinal.html
Büyüköztürk, Ş. (2007). Deneysel desenler öntest-sontest kontrol grubu desen ve veri analizi. Pegem A Yayıncılık.
Doyle, C. S. (1992). Outcome measures for information literacy within the National Educational Goals of 1990: Final report to National Forum on Information Literacy: Summary of findings. https://eric.ed.gov/?id=ED351033
Fitzpatrick, M. J. ve Meulemans, Y. N. (2011). Assessing an information literacy assignment and workshop using a quasi-experimental design. College Teaching, 59(4), 142-149. https://doi.org/10.1080/87567555.2011.591452
Kuhlthau, C. C. (1987). Information skills for an information society: A review of research. An ERIC information analysis product. ERIC Clearinghouse on Information Resources. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED297740.pdf
Kurbanoğlu, S. (2010). Bilgi okuryazarlığı: Kavramsal bir analiz. Türk Kütüphaneciliği, 24(4), 723-747. http://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/viewFile/447/437
Leckie, G. J. ve Fullerton, A. (1999). Information literacy in science and engineering undergraduate education: Faculty attitudes and pedagogical practices. College & Research Libraries, 60(1), 9-29. https://doi.org/10.5860/crl.60.1.9
Liu, K., Lian, A. ve Yodkamlue, B. (2021). Integrating Information Literacy Training in an English Speaking Course in the Chinese Context. P. V. P. Ho ve diğerleri (Yay. haz.). 17th International Conference of the Asia Association of Computer-Assisted Language Learning (AsiaCALL 2021) içinde (ss. 29-39). Atlantis Press. https://doi.org/10.2991/assehr.k.210226.004
Maitaouthong, T., Tuamsuk, K. ve Techamanee, Y. (2011). Development of the instructional model by integrating information literacy in the class learning and teaching processes. Education for information, 28(2-4), 137-150. https://content.iospress.com/articles/education-for-information/efi00897
Matlin, T. T. ve Lantzy, T. P. (2017). Maintaining quality while expanding our reach: Using online information literacy tutorials in the sciences and health sciences. Evidence Based Library and Information Practice, 12(3), 95–113. https://doi.org/10.18438/B8ZD3Q
Mesleki Yeterlilik Kurumu. (2018). 2018’de Güncellenen Anahtar Yetkinlikler Hakkındaki Tavsiye Kararı’nın Türkçe tercümesi yayımlandı. https://www.myk.gov.tr/index.php/tr/haberler/102tuerkiye-yeterlilikle-cercevesi-dairesi-bakanl/3666-2018de-guencellenen-anahtar yetkinlikler-hakkndaki-tavsiye-kararnn-tuerkce-tercuemesi-yaymland
Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Milli Eğitim Bakanlığı ilköğretim ve orta öğretim programlarının güncellenmesi. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_01/13152934_basYn_aYklamasY_13012017.pdf
Milli Eğitim Bakanlığı. (t.y.). Öğretim programlarını izleme ve değerlendirme sistemi: Öğretim programları. http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx
Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (2011). MEB 21. yüzyıl öğrenci profili. https://www.meb.gov.tr/earged/earged/21.%20yy_og_pro.pdf
Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2017). Müfredat yenileme ve değişiklik çalışmalarımız üzerine… Ankara, 18 Temmuz 2017. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasi-program.pdf
Oakleaf, M. (2009). The information literacy instruction assessment cycle: A guide for increasing student learning and improving librarian instructional skills. Journal of Documentation, 65(4), 539-560. https://doi.org/10.1108/00220410910970249
Özdemir, Ş. ve Gülseçen, S. (2015). Aşırı bilgi artışının bilgiye erişim sürecindeki etkileri: İstanbul üniversitesi enformatik bölümü örneği. Journal of Research in Education and Teaching, 4(3), 334-344. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/37.sebnem_ozdemir.pdf
Özgüven, Ü. (2019). Öğrencilerin bilgi okuryazarlığı becerilerini geliştirmede kullanıcı eğitiminin rolü: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi örneği. [Yüksek lisans tezi]. Çankırı Karatekin Üniversitesi. https://acikerisim.bartin.edu.tr/handle/11772/1972
Öztürk, D. ve Güdek, B. (2016). Viyolonsel performans değerlendirmesine yönelik dereceli puanlama anahtarının (Rubrik) geliştirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi, 2(3), 31-50. https://doi.org/10.5578/amrj.10447
Polat, C. ve Odabaş, H. (2008). Bilgi toplumunda yaşam boyu öğrenmenin anahtarı: Bilgi okuryazarlığı. Küreselleşme, Demokratikleşme ve Türkiye Uluslararası Sempozyumu Bildiri Kitabı, 27-30 Mart 2008, Antalya içinde (ss. 596-606). Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi. http://eprints.rclis.org/12661/
Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi. (2010). Türkiye yükseköğretim yeterlilikleri çerçevesi (TYYÇ) 6. Düzey (lisans eğitimi) yeterlilikleri. http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=33#
Warmkessel, M. M. ve McCade, J. M. (1997). Integrating information literacy into the curriculum. Research Strategies, 15(2), 80-88. https://doi.org/10.1016/S0734-3310(97)90024-0
Williams, M. H. ve Evans, J. J. (2008). Factors in information literacy education. Journal of Political Science Education, 4(1), 116-130. https://doi.org/10.1080/15512160701816234
Yıldırım, Z. (2016). Selçuk Üniversitesi öğrencilerinin bilgi okuryazarlığı becerileri. Karatekin Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 4(2), 133-153. https://dergipark.org.tr/tr/pub/karefad/issue/40189/478478
Zurkowski, P. G. (1974). The information service environment: Relationships and priorities. Related Paper No. 5. (Report ED 100391). National Commission on Libraries and Information Science. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED100391.pdf
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Telif Hakkı (c) 2021 Bilgi Dünyası
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
