Arşivcilikte Genel Tasnif Sistemi ve Bileşenleri
DOI:
https://doi.org/10.15612/BD.2010.254Anahtar Kelimeler:
Arşivcilik, Tasnif, Sistem, Tasnif yöntemleri, Genel tasnif sistemi, ProvenansÖzet
Arşivcilikte belgeleri koruyup gelecek nesillere ve organizasyonlara aktarmak kadar belge yığınlarını yönetimin ve araştırmacıların kullanımına sunabilmek için düzenlemek de oldukça önemlidir. Kuşkusuz tasnif edilmemiş bir belge yığınından etkin bir biçimde yararlanmak ya da söz konusu yığından istenilen bilgileri elde edebilmek oldukça zor, kimi zaman da imkânsızdır. Bu nedenle arşivlerde yürütülmekte olan tasnif işlemleri, ilgili arşivin amacına uygun ve etkin bir hizmet verebilmesi için belirleyici olabilmektedir. Çalışmada, arşiv belgelerinin türü ve miktarı göz önünde bulundurularak belirlenecek genel tasnif sistemi ile bu sistemin hangi amaçlarla, hangi yöntemlerle ve nasıl bir süreçte yapılması gerektiği açıklanmaya çalışılmıştır. Tasnif uygulamalarına ilişkin örneklerle pekiştirilen bu açıklamalar oldukça zengin bir arşiv potansiyeline sahip ülkemizde tasnif işlemlerinin standart uygulamalar çerçevesinde gerçekleştirilmesi açısından yol gösterici olacaktır.
İndirmeler
Referanslar
Anameriç, H. (2007). Bilgi sistemleri. H.Odabaş ve H. Anameriç (Yay.Haz.). Bilgi içinde (ss.23-44). Ankara: Referans Yayınevi.
Arşivcilik terimleri sözlüğü: Dictionary for archival terminology: Almanca, İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Hollandaca, Rusça ve İspanyolca karşılıklarıyla: With equivalents in German, English, French, Italian, Dutch, Russian and Spanish. (1995). B. K. Ataman (Türkçe Hazırlayan ve Genişleten). İstanbul: Librairie de Péra.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi Tasnif Talimatnamesi. (1992). Ankara: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
Belge yönetimi ve arşiv terimleri sözlüğü. (2009). H. S. Karakaş, F. Rukancı ve H. Anameriç (Yay. Haz.). Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
Binark, İ. (1980). Arşiv ve arşivcilik bilgileri. Ankara: T.C. Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlığı.
Büyük Türkçe Sözlük. (2009). 30 Aralık 2009 tarihinde http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=verilst&kelime=sistem&ayn=tam adresinden erişildi.
Çapar, B. (1993). Bilgi işletmelerinin yönetiminde sistem yaklaşımı ve sistem analizi. Hasan Keseroğlu (Yay.Haz.). Jale Baysal’a Armağan içinde (ss.51-71), İstanbul: Yapı Tasarım-Üretim.
Cash, J. I., McFarlan, F. W. ve McKenney, J. L. (1988). Corporate information systems management: The issues facing senior executives (2.bs.). Homewood, Illinois: Dow Jones-Irwin.
Çetin, A. (1978). Arşiv terimleri ve deyimleri. Vakıflar Dergisi, 12, 351-394.
Churchman, C. W. (1968). The system approach. New York: Dell Pub.
Dearstyne, B. W. (2001). Arşivsel girişim: Modern arşivcilik ilkeleri, uygulamaları ve yönetim teknikleri (M. Akbulut ve A. O. İcimsoy, Çev.). İstanbul: Eren Yayıncılık.
Devellioğlu, F. (2002). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lugat (eski ve yeni harflerle). Ankara: Aydın Kitabevi.
Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmelik. T.C. Resmi Gazete, 19816, 16.5.1988.
Duchein, M. (2008). Provenans prensibi ve çağdaş arşivcilikte tanımlama, düzenleme ve ayıklama uygulaması (T. Aren, Çev.). İ. Keskin (Yay. Haz.). Arşivcilik Metinleri içinde (ss.31-35). İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
Gökçen, H. (2007). Yönetim bilgi sistemleri. Ankara: Palme Yayıncılık.
İcimsoy, A. O. (1998). Kamu sektöründe evrak yönetiminin önemi ve gerekliliği. I. Milli Arşiv Şurası (Tebliğler-Tartışmalar) içinde (ss.391-401). Ankara: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
Karaalioğlu, S. K. (1978). Ansiklopedik edebiyat sözlüğü. İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevleri.
Korul, G. (1978). Evrak, dosya ve arşiv sistemleri. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
Külcü, Ö. ve Uzun Külcü, H. (2009). Belge yönetiminde program geliştirme: Belge yönetimi kapasite değerlendirme sistemi. Bilgi Dünyası, 10(2), 261-285.
Köni, H. (2001). Genel sistem kuramı ve ululararası siyasetteki yeri. Ankara: Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi.
Pehlivan, Ş. (1986). Arşiv prensipleri, arşiv tasnif sistemleri ve Osmanlı Arşivi’nde uygulanan tasnif sistemleri. Yayımlanmamış uzmanlık tezi, T.C. Başbakanlık, Ankara.
Schellenberg, T. R. (1993). Arşiv idaresi (N. İlemin, Çev.). Ankara: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
Schellenberg, T. R. (1999). Arşiv düzenleme prensipleri (A. O. İcimsoy, Çev.). Arşiv Araştırmaları Dergisi, 1, 101-112.
Şemsettin Sami. (1989). Kamus-ı Türki. İstanbul: Çevik Matbaacılık.
Yalvaç, M. (2000). Kütüphane ve bilgi merkezlerinde sistem analizinin önemi ve uygulanabilirliği: Bir örnek: İstanbul Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Merkezi Daire Başkanlığı Bağlı Birimlere Yayın Sağlama Alt Sistemi’nde sistem analizi çalışması. İstanbul: Çantay Kitabevi.
Yıldırım, S. (Yay. Haz.). (2006). Tasnif işlemleri rehberi. Ankara: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
Yıldız, A. (2006). Provenans sisteminin amaçları ve uygulanması. Arşiv Dünyası, 8, 7-10.
Yontar, A. (1995). Kütüphane ve belge-bilgi merkezlerinde bilimsel yönetimin önemi. İstanbul: Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
